erzurumlu ibrahim hakkı ne demek?

Erzurumlu İbrahim Hakkı

Erzurumlu İbrahim Hakkı (d. 18 Mayıs 1703, Hasankale, Erzurum - ö. 13 Aralık 1780, Erzurum), Türk mutasavvıf, âlim, hekim, astronom, fizikçi, matematikçi, sosyolog ve şairdir. Tam adı İbrahim Hakkı bin Osman'dır.

Hayatı ve Eğitimi:

• Küçük yaşta annesini kaybeden İbrahim Hakkı, babası Osman Efendi'nin yanında büyümüştür. Babası da bir âlim olan İbrahim Hakkı, ilk eğitimini babasından almıştır. Daha sonra çeşitli hocalardan dersler alarak kendini geliştirmiştir.
• Tasavvuf alanında derinleşmiş, Nakşibendi tarikatına intisap etmiştir.
• Fizik, matematik, astronomi ve tıp gibi çeşitli ilimlerle ilgilenmiş ve bu alanlarda önemli eserler vermiştir.

Eserleri:

• En önemli eseri, Marifetname'dir. Bu eser, kozmoloji, anatomi, psikoloji, ahlak ve din gibi çeşitli konuları içeren ansiklopedik bir çalışmadır.
• Diğer eserleri arasında Divan, Kenzü'l-Fütuh, Mecmuatü'l-Envâr, Risale-i Nûriyye ve Şerh-i Şemâil bulunmaktadır.

Bilime Katkıları:

• Erzurumlu İbrahim Hakkı, bilimsel yöntemleri ve gözlemi önemsemiştir. Marifetname'de yer alan astronomi, tıp ve anatomi ile ilgili bilgileri dönemin bilimsel anlayışına uygun olarak derlemiştir.
• Güneşin doğuşunu gözlemlemek için özel bir düzenek kurduğu ve bu düzenek sayesinde güneşin doğuşunu farklı açılardan incelediği rivayet edilmektedir. Bu düzenek, "Tillo Işın Hadisesi" olarak bilinir.

Düşünceleri ve Felsefesi:

• İbrahim Hakkı, vahdet-i vücud felsefesini benimsemiş ve eserlerinde bu düşünceyi işlemiştir.
• İnsan sevgisi, hoşgörü ve ahlaki değerlere büyük önem vermiştir.
• Şiirlerinde tasavvufi temaları işlemiş ve insanları Allah'a yönelmeye çağırmıştır.

Vefatı:

Erzurumlu İbrahim Hakkı, 13 Aralık 1780 tarihinde Erzurum'da vefat etmiştir. Türbesi, Tillo'da bulunmaktadır.